PARAMENTE E FETOLA MOLAO OA BOJALEFA
La 13 Tlhakubele 2024
Leihlo la Basotho News
Paramente ea Lesotho e mathuleng a ho teka Setšoantšo sa Molao oa Bojalefa o Mocha (Administration of Estates and Inheritance Bill, 2024). Morero oa setšoantšo sena ke ho fetola litsela tsa khale tsa tsamaiso ea bojalefa lenyalong la Sesotho le la Sekhooa ka ho tšoana. Morero hape ke ho tsamaisa litaelo tsa bafu e leng beng ba thepa ka tsela ea will.
Ha setšoantšo sena se fetoha molao, molao oo o tla ama kabo ea lefa maemong a latelang: lefa tlas’a lenyalo la Sesotho le la Sekhooa ka ho tšoana, lefa leo mong’a lona a timetseng kamora phetiso ea molao ona, li-will tse ngotsoeng pele molao ona o kena tšebetsong, lefa la batho ba nang le bokooa ba kelello le lefa la batho ba kulang, ba ke keng ba tseba ho itsamaisetsa lefa la bona.
Lefa tlas’a molao ona le tla tsamaisoa ke Motsamaisi oa Mafa oa Lekhotla le Phahameng (Master of the High Court).
Ha monga lefa a shoa a le kahara naha, a ngotse will kapa a sa e ngola, molekane oa hae, ngoana kapa motsoali kapa motho ea nkang boikarabello lapeng la mofu o tlameha ho tlaleha lefu ho Motsamaisi oa Mafa oa Lekhotla le Phahameng. Ka tsela e tšoanang, ha monga thepa a ka shoa a le kantle ho naha joale a na le thepa Lesotho, tlaleho e lokela ho etsoa ka tsela e tšoanang.
BA NANG LE BOEMO BA HO NGOLA WILL
Motho mang kapa mang ea lilemo li 18 ea nang le thepa a ka ngola will hafeela a phetse hantle kelellong. Monna le mosali ba nyalaneng kapa ba sa nyalanang ba ka etsa will ka kopanelo.
Tataiso ea ho ngola will e tla etsoa ke maqoetha kapa motho ea fuoeng matla a joalo. Will e lokela ho ba ka sebopeho sena: e hlakise ka botlalo monga will hore boemo ba hae ba lenyalo ke bofe, nomoro ea hae ea karete ea boitsebiso le motekeno oa monga thepa kapa khatiso ea monoana ha a sa tsebe ho ngola. Lipaki tse peli tse kaholimo ho lilemo tse 18.
Monga thepa ha a ngola will, o na le tokelo ea ho tima ngoana e mong, kapa motsoali kapa moamani e mong lefa ’me h’a tlameha ho fana ka mabaka a ho etsa joalo.
Motho ea fumanoeng a le molato polaong ea monga will o tla thibeloa ho ja lefa.
MOJALEFA KE MANG?
Lefa ho ea ka molao oa Sesotho o neng o re mojalefa e tla ba ngoan’e moholo e motona, le fetohile. Bana bohle, ba batona le ba batšehali ho sa tsotelle lilemo tsa bona ba tla aroleloa lefa ka ho lekana lenyalong la Sesotho le la Sekhooa ka ho tšoana. Moo ho nang le will, ho tla sebetsa eona ho aba ho latela ka thato ea mofu monga thepa.
Malapeng a sethepu, bana ba tla ja lefa la ntlo ea bo-bona feela ka ho lekana ho sa natsehe hore ba batona kapa ba batšehali hape ho sa tsotellehe lilemo tsa bona. Ha ho ngoana ea tla ja lefa la ntlo e ’ngoe kaha malapa ha a jane.
LEFA BANENG BOHLE
Bana ba hlahileng ka thoko ho lenyalo le bona ba tla ja lefa la bo-ntat’a bona kapa bo-m’abona. Ha ntate a timela, ho lokela ho be le bopaki ba hore mofu o ne a sapota ngoana ea joalo kapa a lumetse hore ke oa hae oa mali leha a mo entse ka thoko ho lenyalo. Ngoana o tla ja lefa feela ha ntat’ae a timetse. Bakeng sa bana bao basali ba bileng le bona ka thoko ho lenyalo, bana ba joalo ba tla ja lefa la bo-’mabona ho sa tsotellehe hore o nyetsoe kapa ha a nyaloa.
Ngoana ea holisitsoeng ka tsela ea phano (adopted child) o tla ba le tokelo e felletseng lefeng la baholisi joalokaha eka ke ngoana oa mali.
