BOIPELAETSO KHAHLANONG LE HO KETOLOA HOA ‘MUSO
Ka Moipone Makhemeng
La 27 Mphalane 2023
Makholo-kholo a Basotho ba tšoenyehileng a bile mokololokong oa boipelaetso kajeno khahlanong le morero oa bohanyetsi oa ho lihela ‘muso ka tšisinyo ea ho hloka tšepo paramenteng. Sepheo sa mohoanto e bile ho nehelana ka lengolo la litletlebo ho Motsamaisi oa Lipuisano Ntlong ea Bakhethoa, Tlohang Sekhamane.
Baipelaetsi ba mametse palo ea lengolo la litletlebo
Ka la 16 Mphalane 2023, bohanyetsi bo ile ba hlahlela tšisinyo ea tlhoka-tšepo ho ‘muso bo re ‘muso ha o sa na lipalo tsa ho busa. Ha tšisinyo e lokela ho vouteloa paramenteng, ho ile hoa hlaha nyeoe e hlahletsoeng ke e mong oa maparamente a ‘muso, Lejone Puseletso, ho thiba ho vouteloa hoa tšisinyo eo. Bala likateng tsa nyeoe eo MONA.
Mokololoko o ile oa haroloha ho tloha Sethaleng sa Mopapa ho phunyeletsa lekhalong la Qoatsaneng ho le ba paramenteng.
Mohoo oa mohoanto o ne o re: “Tlhopho-Bocha Pele.” Har’a melaetsa e neng e phahamisitsoe le ho pepesoa ke baipelaetsi ho ne ho ngotsoe: ‘NEVER KE BUSOA KE 315,’ ‘MOKHOTHU BUTLE RE KHETHILE MATEKANE,’ ‘ENOUGH IS ENOUGH,’ hara e meng.
Melaetsa ea baipelaetsi
Hang hoba baipelaetsi ba fihle hekeng ea paramente, baemeli ba bona ba ile ba balla sechaba se neng se khobokane moo lengolo hammoho le maparamente a ‘muso a neng a eme hekeng.
Lengolo le ne le ngolletsoe Motsamaisi oa Ntlo ea Bakhethoa ‘me la amoheloa ke Mongoli e Moholo oa Ntlo ea Bakhethoa, Lebohang Fine Maema.
Melaetsa ea baipelaetsi
Moemeli oa baipelaetsi ea balileng lengolo e bile Tlalane Ntili. O balile lengolo a bontša hore sehlooho sa lona ke “Kopo ea Basotho ba tšoenyehileng hore maparamente a phethele litlhopho-bocha.”
O tsoela-pele: “Re ngola mona re le sechaba se tšoenyehileng seo lentsoe la sona le litaba-tabelo li hatiketsoeng nako e telele ke bakhethoa ba sechaba.
“Re beha kapele ho uena hore tlhopho-bocha ke taba ea mantlha ea sechaba kaha melao ea Lesotho kea khale ebile e na le bofokoli lehlakoreng la ho tlisa botsitso le kholo kahara naha. Taba ena ea litlhopho-bocha esale e ba pale ho tloha ka selemo sa 2015.
Bakhethoa ba tšepetsoeng mosebetsi ona ba tla ka maoa le mabaka a mangata ho qoba ho etsa mosebetsi ona.” Ntili o bala joalo.
O ile a supa hore ba ithutile hore melao ea khale e lokelang ho hlopchoa bocha e sebetsa molemong oa maparamente feela e seng sechaba.
“Re le Basotho re tlameha ho elelloa hore mekhatlo ea machaba joaloka Southern African Development Community (SADC), European Union (EU), United Nations (UN), United Nations Development Programme (UNDP) le emeng esale e fana ka tšehetso e sa thekeseleng ka lichelete le mekhoa eohle ho tloha esale naha e itlama ho etsa tlhopho-bocha.
Tlalane Ntili o bala lengolo
“Re na le letsoalo bokamosong ba naha ea rona ha ho ka etsahala hore mekhatlo e seng e boletsoe e re qhalle matsoho ka ho hula lithuso tsohle tsa eona ka lebaka la ho hloka boikarabelo hoo re ho bonang ho maparamente.” O rialo.
O bile a re o beha kapele ho Motsamaisi oa Paramente hore maparamente a fuoeng matla le thomo ke sechaba ho bona hore thomo e ea phetheloa, a ile a nolofalloa feela ke ho ikekeletsa matla a mangata.
“Sena ba se entse ka ho fanyeha temana ea molao e neng e fa tona-kholo matla a ho khutlela sechabeng ebang ho ka etsahala hore tšisinyo ea ho hloka tšepo ho ‘muso e fete ka Ntlong ea Sechaba.”
Lebohang Fine Maema, Mongoli e Moholo oa Ntlo ea Bakhethoa o tekenela kamohelo ea lengolo la litletlebo
A re seo ba se entseng hore ba tle ba nolofalloe ke ho rekana le ho chenchana ka paramenteng ntle le ho utloa maikutlo a sechaba.
O phethetse lengolo ka ho kopa hore ho se be le tšebetso efe kapa efe e etsoang paramenteng hafeela tlhopho-bocha e sa phetheloa. A re ba kopa hore ho se be le ho ketoloa hoa ‘muso ka Ntlong ea Bakhethoa pele ho litlhopho-bocha.
A ipiletsa hore sechaba se kenyeletsoe ketsong ea liqeto tse se amang ho latela temana ea Molao oa Motheo khaolong ea 1 (a).
Melaetsa ea baipelaetsi – “enough is enough”
Karolo ea baipelaetsi
“Re na le tšepo e kholo Mohlomphehi Motsamaisi oa Ntlo hore u tla elelloa bohlokoa ba litaba tsena ‘me u tla li nkela likhato tse nepahetseng molemong oa botsitso le kholo ea Lesotho.” Ntili o phethela lengolo.
Ho sa le joalo, Tona-Kholo Ntsokoane Sam Matekane o ile a leboha bohle ba bileng le seabo mokolokong ona: “Ke batla ho le leboha lebitsong la puso ea habo lona ka tšehetso ena e matla hakana. Le bontšitse hore sechaba pele.” Matekane o rialo a le motlotlo ke tšehetso ea Basotho ba tlisitseng lengolo.
Sam Matekane o leboha baipelaetsi
