‘TŠISINYO EA MACHESETSA E KA THOKO HO MOLAO’ – BACHA
Ka moqolotsi oa rona
La 18 Mphalane 2023
Bacha ba mekha e thehileng puso, ho hlaha Revolution for Prosperity, Alliance of Democrats le Movement for Economic Change ba bile le ‘moka oa baqolotsi Mpilo Boutique, Maseru ha li tloaela makhulo kajeno.
Sepheo e bile ho tla teka ntlha-kemo ea bona khahlanong le tšisinyo ea ho liha ‘muso ka paramenteng e hlahletsoeng ke moetapele oa Basotho National Party (BNP).
Ea balileng polelo, ‘Matsikane Khali o itse ba makalletse maparamente a mang a ‘muso a itekenneng ho ba lihang ‘muso ka le reng bao ke maparamente a khekhethane a se nang kabelo ea ho kena selekaneng sa puso e ‘ngoe.
“Ho latela molao oa paramente, litho tse joalo li nkoa li itelekile kahare ho paramente. Basotho ba tla hopola hore re mothating oa ho etsa litlhopho-bocha tsa melao ea naha ena, e akhang molao oa motheho le melao e tsamaisang paramente.” Polelo e rialo ka lentsoe la Khali.
O supile maemo a molao o sebetsang kajeno a le bokooa ‘me a re a hatellisa sechaba ka maparamente le ho thunthetsa litšiea tsa puso ea sechaba ka sechaba.
“Molao ha o qala o fa leoto le leng la puso matla a senyekhe-nyekhe a se nang meeli joaloka molao oa kotopo o sa eleng hloko puso ea sechaba ka sechaba, ha e se feela ho tlala ka bohatelli. Ha re na lumela ho busoa joalo Lesotho mona.
“Ka lebaka la hore maparamente a se a re bolelletse re le Basotho hore thato ho phethoa ea ‘ona a le 120 ka mono, ho hlakile hore ha re sa na baemeli ba sechaba paramenteng.” Polelo e baleha joalo.
Taba e ka sehloohong ke hore ka la 20 Mphalane 2023 polelo e mema Basotho bohle ho tla mohoantong oa pontšo ea nyatso ho se etsoang ke maparamente a Lesotho.
“Re re hafeela melao ea tlhopho-bocha e sa phetheloa, ha ho puso e lokelang ho fetoloa ka paramenteng ka mono hoba seo se tla ama botsitso le khotso ea naha.”
“Re tla hopola hore tlhopho-bocha e qalile paramenteng ea leshome leha e se e le polulo-khoana ho a mang a maparamente ana. Re boetse re re hafeela maparamente a hana ho kena kahara lirifomo, re nka tsohle tseo ba li etsang e le molemong oa bona li sa amane leha nyane le melao hobane melao ea Basotho e fuperoe ke melao ea tlhopho-bocha e leng eona eo ba hanang ho e fetisa.”
Khali ha a bala polelo o itse ba khathetse ke ho tšoaroa poho ke maparamente. Alomahanya meno hore ba ke ke ba lumela hore maparamente a fetole ‘muso ka paramenteng hafeela ba sa fetisi melao ea lirifomo.
Ho sa le joalo, Monghali Nkejane Lethoba oa MEC o thatisellelitse ka ho mema sechaba sa Basotho seo a reng se khopisitsoe ke maparamente lilemo tse 11.
Nkejane Lethoba oa MEC
“Re bile le likopano le maparamente ao re a thusitseng ho hapa likhetho. Re lumellane hantle le bona hore ha ba fihla ka paramenteng ba tla emela lithahasello tsa sechaba e seng tsa limpa tsa bona le malapa a bona.” Ke eena a khobotla taba.
Re maketse hoba kajeno ka lebaka la lenyora la botona le ho fuparisoa lichelete tsa linokoane ba batla ho fetola puso.” O bua ka matla.
Ngongoreho ea hae e bile hore ha ba na khang ha maparamente a fetola puso empa a re ba ka etsa seo hafeela ba ka etsa se nepahetseng e leng tseo ba lokelang ho li etsa tseo ba lumellaneng ka tsona.
“Tumellano e ne e le bonolo hore paramente ena ha e kena e tla fetisa tlhopho-bocha.
“Ha rea lokela ho pota-pota hobane melao ka moo e leng ka teng hona joale e hatellisitse sechaba ka maparamente. Maparamente a iketselitse molao oa kotopo o etsang guarantee mosebetsi oa bona lilemo tse hlano.” Nkejane o li beha joalo.
Taba eo a e nyatsitseng ebile hore maparamente a se a ikhohomosetsa sechaba ka hore a tla etsa thato ea ‘ona feela.
“Ba entse sena ebile ba tseba hore tona-kholo ha a na mathela ho Motlotlehi (hore a bitse likhetho tse ncha). Ke nako joale ea hore re le sechaba re inamolele ‘me re tla inamolela ka mohoanto.
“Ho na le mepoto mona e reng litsi tsa tšireletso ha li na kabelo holim’a litaba tse amang sechaba sa Basotho. Ba litsi tsa tšireletso ke bakhafi le bona kahara naha ena ebile ha ho uoa likhethong le bona ho thoe ba ine menoana ea bona ba khethe.
“Bo-ntate bao ba tšireletso, ha naha ena e tsoa tseleng, litaba tseo li tlo ba ama ‘me ba ke ke ba thola ba fetoha limumu empa ba ntse ba bona hore batho ke bane ka holima thaba ba itlhantša.” Nkejane o lihella likhala.
Adv. Fusi Sehapi
Ho sa le joalo, setsebi sa molao seo Leihlo la Basotho se buisaneng le sona, Adv. Fusi Sehapi o itse hajoale ho sebelisoa molao oa motheo o ntse o le ts’ebetsong kaha molao oa lirifomo ha o e-s’o fetisoe paramenteng. “Ha ho le tjena molao oa lirifomo ke ntho e sieo hobane ha o e-s’o fetisoe ka molao. Hajoale ho sebelisoa molao oa motheo o ntseng o le tšebetsong.
“Molao o sebelisoa o le joalo, ha ho sebelisoe molao o ntseng o lohothoa kapa o reroa. The law is applied as is, not as it ought to be. Molao o sebelisoa ka moo o leng ka teng e seng ka moo re lakatsang ka teng. Hafeela ho se molao oa lirifomo, molao o tla sebetsa ke ona o teng honajoale hofihlela lirifomo li phethetsoe.” Adv. Sehapi oa hlalosa.
