LEKHOTLA LE MAMELA NYEOE EA HO THIBELA PULO EA PARAMENTE
Ka Moipone Makhemeng
La 11 Phato 2021
Moahloli ‘Maseforo Mahase, maobane Lekhotleng le Phahameng Maseru, o mametse nyeoe e hlahletsoeng ke Mokha oa lipolotiki, Yearn for Economic Sustainability (YES), Media Institute of Southern Africa (MISA) Lesotho hammoho le monna oa Mosotho, Kananelo Boloetse, moo ba thibelang pulo ea paramente ka Mantaha oa la 14 Phato 2023.
‘Muelli oa balli nyeoeng ena ke Adv. Fusi Sehapi ha oa baikarabelli e le Adv. Phatela Thomas Thakalekoala. Baikarabelli bona ke Motsamaisi oa Ntlo ea Bakhethoa, Mookameli oa Ntlo ea Senate, Mongoli e Moholo oa Ntlo ea Bakhethoa, Letona la Molao le Molao oa Motheo, Ntlo ea Senate, Ntlo ea Bakhethoa, Motlotlehi le Ramolao e Moholo oa ’Muso.
Balli ka ‘muelli oa bona Adv. Sehapi ba batla ho thibela pulo ea paramente, ba re pulo ea eona e ka thoko ho molao kaha ho tsosoa bafung sehlomathiso sa setšoantšo sa molao oa motheo sa leshome le motso o mong sa 2022 (11th Amendment to the Constitution Bill of 2022).
“Re mona ho tla thibela pulo ea paramente ka la 14 Phato 2023 hobane tulo eo e ka thoko ho molao oa motheo kaha ntlo e buloa ka lebaka la ho ea tšohla le ho fetisa setšoantšo sa molao oa motheo sa leshome le motso o mong sa 2022 (11th Amendment to the Constitution Bill of 2022).
“Ho qhaloa hoa paramente ea leshome ke ho bolela hore mesebetsi eohle e neng e ntse e le teng le lihlomathiso li ile tsa shoa le paramente e qhaluoeng ea leshome ‘me e ke ke ea khutlisoa feela joalo. Litšoantšo tseo tsa molao li tlameha ho qaloa qalong.” Adv. Sehapi o li beha joalo.
“Molao oa paramente ka temana ea 78 o re litšoantšo tsa molao li tlameha ho thomeha Ntlong ea Bakhethoa empa honajoale, sehlomathiso se tlo tšohloa ha se ea thomeha Paramenteng ena ea leshome le motso o mong.
Adv. Fusi Sehapi
“Lebaka ke hore sehlomathiso seo sa molao se thomehile paramenteng e qhaliloeng ea leshome. Setšoantšo sena se ka se tsosoe bafung feela joalo. Se tlameha ho qaloa qalong paramenteng ena ea leshome le motso o mong. Litšoantšo tseno tsa molao li shoele le paramente ea leshome e qhaliloeng.
“Ha ho nkoa setšoantšo sa molao se thomehileng paramenteng e qhaluoeng kutloisiso ke hore sehlomathiso se joalo se tla be se sa thomeha Ntlong ea Bakhethoa.” Adv. Sehapi oa thatiselletsa.
O boletse hore ba kopa lekhotla hore le hlalose hore Paramente ena ke ea leshome le motso o mong ‘me a re ba itšetlehile ka qeto ea lekhotla nyeoeng e fetileng ea Boloetse.
Ho sa le joalo, Adv. Thakalekoala o hlalositse hore ba lumela hore lithapeli tsohle tsa kopo e entsoeng li ke ke tsa fihleloa. Adv. Thakalekoala o itse molao oa tsamaiso oa paramente, 105 (B) oa hlakisa hore paramente e ka etsa qeto ka ho tsosa bafung lihlomathiso tsa molao tse sa fetang paramenteng e qhaliloeng.
Adv. Phatela Thomas Thakalekoala (Image Moipone Makhemeng)
“Matla a lekhotla a lekanyelitsoe tsamaisong ea litaba tsa paramente, kahona ha ho khonahale hore lekhotla le ka kena-kenana le hore na paramente e tlameha ho tsamaisa tšebetso le tsamaiso tsa eona joang.” Ke Adv. Thakalekoala.
Ha a fera, o boletse hore Adv. Sehapi o itšetlehile ka nyeoe e fetileng ea Boloetse ka hona Lekhotla la Maipiletso le tšehetsa molao oa tsamaiso ea paramente (standing order) ‘me o re eo e tla ba potso e tla sekoa-sekoa ke lekhotla ha le felletse e le ho fihlela qeto.
Ho sa le joalo, moahloli Mahase o ile a khefutsa lekhotla ka le reng nyeoe e tla tsoela-pele ka Labobeli la la 15 Phato 2023 a na le baahloli ba bang ho mamela likhang tsena.
