NUL E KETEKA MOLAO-THEO OA LESOTHO
Ka Moipone Makhemeng
La 4 ‘Mesa 2023
Tsamaiso ea linaha e itšetlehile ka molao oa motheo oo e leng lesupa-tsela le sirelelitseng litšiea tse ngata tsa tsamaiso ea linaha. Koano Lesotho, molao oa motheo o kene tšebetsong ka 1993.
National University of Lesotho (NUL) e ile ea tšoara ‘moka maobane Lekhotleng le Phahameng, Maseru ka sepheo sa ho keteka lilemo tse mashome a mararo (30) molao oa motheo o le tšebetsong. Ketekong ena ho bile le lipuo ho hlaha ho litsebi tsa molao e le ho lemosa le ho fana ka thuto ho sechaba mabapi le ho utloisisa litaba tsa molao oa motheo. Litsebi li boetse tsa fana ka nalane ea leeto la molao-theo hofihlela joale.
Adv. Kelebone Maope
Har’a libui e bile Adv. Kelebone Maope, ‘me eena o hlalositse hore molao-theo oa 1993 o fetile tlasa liqholotso tse ‘maloa tseo a supang hore le kajeno o ntse o tobane le tsona.
O bontšitse hore pele ho ba le molao-theo puso e qalile pele e le ea sesole empa hamorao ea e-ba ea kopanelo le Motlotlehi hofihlela 1993 ha puso ea sechaba ka sechaba e kena tšebetsong.
Maope o hlalositse hore e ile ea ba bothata hore na likamano tsa Motlotlehi le marena ka maemo a ‘ona a kena joang litabeng tsa puso ea sechaba ka sechaba.
Ha a tsoelapele a bontša hore e ‘ngoe ea liqholotso e bile moruo o tetemang oa naha ea Lesotho moo teng a totobalitseng hore le ha joale hona e ntse e le boriki. O re sena se bakoa ke hore ho oa loantšanoa hape Lesotho le itšetlehile haholo ka naha ea boahelani ha le khone ho hlahisa menyetla ea boipheliso.
“Le hona joale tjena ho ntse ho loanoa ho tsekoa mesebetsi, ka sesoleng ho ile hoa thunyanoa ho tsekoa mesebetsi.” Adv Maope oa hlalosa. Ha a tsoelapele o itse qholotso e ‘ngoe ebile khethollo ea linaha moo a reng linaha tse ling li batla ho hatella tse ling.
Dr. Itumeleng Shale
Ho sa le joalo, Dr Itumeleng Shale morupelli oa molao ho hlaha NUL le eena o ile a fana ka puo a hlalosa ka karolo ea boahloli malebana le kamano ea puso ea sechaba ka sechaba le molao oa motheo – constitutional democracy.
Ha a hlalosa constitutional democracy, Shale o itse ke boemeli ba sechaba ho ea ka takatso ea sona ho bang le baetapele ba sebetsang haholo-holo ka har’a meeli ea molao-theo. A bontša hore hara eona ho ba le likarolo tsa seabo se tsebahalang, borena, puso ea bongata le tšireletso ea litokelo tsa botho.
Dr. Shale o bontšitse hore boahloli bo bapala karolo e kholo boliseng ba molao-theo. Leha ho le joalo, o supile hore Basotho ba seboko ke tsela eo batho ba fuoang beile habobebe ho tloha ka M500 kapa M5000 lehoja ba belaelloa ba entse litlolo tsa molao tse mpe. Qetellong o ile a fana ka khothaletso ea hore lekhotla le phahameng le la maipeletso a arabele sello sa Basotho mabapi le taba ea phano ea beile.
E le ho phethela mokete, ho bile le lipapali ho natefisa keteko ena.
