BAHOEBI BA LIKHOHO BA TŠOARA MOHOANTO
… BA RE MALIBOHO A BULELOE KHOHO
Ka Moipone Makhemeng
La 10 Tšitoe 2023
Ka Labohlano la 8 Tšitoe 2023, barui ba likhoho le bahoebi ba hoebang ka lihlahisoa tsa likhoho ba bile le mokoloko oa nyatso, Maseru ho tseka hore ’muso o bule maliboho, lihlahisoa tsa likhoho ho hlaha Afrika Boroa li kene.
Mokolokong ona ho bile teng maparamente joaloka moeta-pele oa Democratic Congress, Mathibeli Mokhothu, Machesetsa Mofomobe oa Basotho National Party hammoho le Dr. Mahali Phamotse eo e seng e le moetapele oa United Africans Transformation.
Mokoloko o tsekang hore maliboho a buleloe likhoho [Image – Meloli]
Mohoanto o thakhohile Sethaleng sa Mopapa ho leba Sefikeng sa Moshoeshoe I moo lengolo la litletlebo le neng le il’o nehelanoa ho tona-kholo.
“Minister Mofosi please stop killing the Economy, 200 000 people are left without jobs! Open the borders.”
“’Muso bulela khoho e kene Lesotho.” Ena ke e meng ea melaetsa e neng e ngotsoe le ho pepesoa ke baipelaetsi.
Ho sa le joalo, mofumahali ‘Mantsane Rantekoa lebitsong la bahlophisi ba mohoanto, o balile lengolo la litletlebo. A hlalosa hore maliboho a ile a koaloa ho thibela ho kena hoa likhoho ho tloha ka la 12 Mphalane 2023 ka lebaka la lefu la sefuba sa likhoho le ileng la qhoma Afrika Boroa. O re ba ile ba tsebisoa qeto eo ka lengolo le potolohang.
mofumahali ‘Mantsane Rantekoa lebitsong la bahlophisi ba mohoanto, o bala lengolo la litletlebo
A teka hore ha ba khotsofalla qeto ena kaha ba sa rerisoa ka nako. O re ba ile ba isa tletlebo ea bona Komiting ea Paramente e lisitseng Litaba tsa Moruo le Ntlafatso (Economic and Development Cluster) ’me ea ba fa tsebe.
O bala lengolo: “Boemo ba thibelo ea ho kena hoa likhoho, bo ne bo sa fane ka monyetla oa boitokisetso ho bohle ba amehang ntlheng ea khoebo le baji. Le bone bo tlisitse tsitsipano e kholo maphelong a sechaba sa Basotho ka mekhahlelo e fapaneng ka tsela ena; ho bile le tahlehelo ea likhoebo le mesebetsi moo tlhokahalo ea thepa ea bo-‘malitšibana e susumelitseng ho koaloa hoa likhoebo tse ling tse hirileng Basotho bao hajoale ba se nang mekhoa ea ho phela le malapa a bona.”
“Ntlha ea bobeli ke tlhokahalo ea mahe a qhotsisoang hammoho le litsuonyana tsa mahe. Boemo bona bo bakile hore likhoho tse behelang le litsuonyana tsa likhoho tsa nama li se kene kahara naha. Sena se timme Basotho ba bangata mokhoa oa ho iphelisa. Bahoebi ba bang joaloka barekisi ba lijo tsa liphoofolo, haholo likhoho ba amehile haholo kaha lijo tseo li tlo felloa ke nako hoba kholiso le bophelo ba likhoho tsa nama e khutšoane haholo.
“Tlhokahalo ea mesebetsi e bakiloeng ke sena e tlo baka bosholu hoba lela le lapileng ha le na tsebe. Thibelo ena e bakile tlhokahalo ea mesebetsi le ho pomeha hoa lekeno la lekhetho moruong oa naha ena.” O rialo Rantekoa.
O boetse o itse nakong ea Tšitoe nama ea khoho e rekoa haholo ‘me bahoebi ba amehile haholo hoba ke moo ba etsang chelete ho lefella bana sekolofisi ka Pherekhong.
Ho sa le joalo, a re ba lemohile hore ‘muso o ntse o inahanela tharollo ea hore likhoho li rekoe linaheng tse ling joaloka Eswatini, Brazil le Ireland. Leha ho le joalo o supile tharollo ena ba bona e tla ka mathata a latelang; ho tlil’o ba turu ho lata le ho tsamaisa thepa ho tsoa linaheng tseo tse hole.
A re ba tlil’o imeloa hoba bahoebi ba likhoho boholo ke bahoebi ba banyenyane moruong.
“’Meliko e ka bolokang thepa ena ha e fumanehe kahara naha hajoale. Hape litsi tsa koetliso tse ka fanang ka litsuonyana li ea fokola ‘me li ka se fane ka manane a hlokehang beke le beke.” Ke eena a bala lengolo.
A re ba ipiletsa ho ‘muso ho bula maliboho hore lihlahisoa tsa likhoho ho hlaha Afrika Boroa li kene. A toboketsa hore ba fumane netefatso hore ho na le moo ba tla fumana likhoho tse bolokehileng lipolasing tse ling Afrika Boroa.
“Sebopeho sa naha ea rona ntlheng ea khoebisano le moruo se re bebofalletsa ho reka lihlahisoa tsa bo-malitšibana Afrika Boroa. Taba e ’ngoe ke hore re netefallelitsoe ke bahlahisi ba thepa eo re e hlokang hore thepa e joalo e bolokehileng khahlanong le mokhohlane oa bo-‘malitšibana e tla fumaneha. Sena se ka netefatsoa ka lipuisano tsa linaha tsena tse peli.” Rantekoa oa phethela.
Letona ofising ea Tona-Kholo, Limpho Tau o amohetse lengolo ’me a bolela hore mohlomphehi Tona-Kholo o ne a ratile ho tla amohela lengolo empa o sitiloe ka mabaka a mosebetsi kaha a lebile ’mokeng o moholo oa bacha Kenya. A re motlatsi oa Tona-Kholo eena o lebile naheng e ’ngoe Europe ka litaba tsa molao.
Ha a fetisa molaetsa oa Tona-Kholo Tau o itse; “Mohlomphehi Tona-Kholo o ananela bothata bona boo re leng ho bona re le Basotho, bo bakiloeng ke lefu lena.
“Ntlha ea bobeli ke hore bothata bona ke ba rona bohle ‘me re lokela re kopanye maboko ho fihlella tharollo.” Tau o rialo.
Letona Limpho Tau o amohela lengolo la litletlebo
O itse o hlokometse hore Lekala la Temo le bile le likopano tse ‘maloa le lihoai ho fumanela bothata bona tharollo.
“Mohlomphehi tona-kholo o nkopile hore ke le tsebise hore ka Mantaha (oa la 11 Tšitoe 2023) ka 9am le romele moifo kapa boemeli ba lona ho kopana le eena ka kotloloho. O itse ho tla ba le matona a makala a amehang; Lekala la Temo, Lekala la Khoebo le Lekala la Bophelo ho seka-seka bothata bona.” Tau o li behile joalo.
Ho sa le joalo, bahoebi ba bang ba qalelletse ho kenya nama ea khoho ho hlaha linaheng tse ling joaloka Eswatini mafelong a beke. Mabenkele a mang a Kentucky Fried Chicken (KFC) le ’ona a butse maobane.
