‘MUSO O THAKHOLA TŠEBETSO EA HO RULELA MATLO A FEFOHILENG ROTHE
Ka Moipone Makhemeng
La 15 Pulungoana 2023
Tona-Kholo ea Lesotho, Sam Matekane maobane o etetse Tšoeneng, Rothe seterekeng sa Maseru ka sepheo sa ho phethola lekote tšebetso ea ho rulela matlo a ileng a fefoha nakong ea lifefo tse bileng likhoeling tsa ho feta ekasitana le ho ahela baahi ba bang matlo a macha.
Tšebeletsong ena, Letona ofising ea Tona-Kholo, Limpho Tau o phatlalalitse hore ‘muso o tlil’o sebelisa chelete e kaalo ka M4.5 milone ho khahlametsa malapa a anngoeng ke likhohola tse matla tsa lipula tsa morao-rao esita le a amehileng nako e fetileng. Tau o boletse hore taba ea ‘muso ho thusa sechaba ha likoluoa li bile teng e qetetse ho etsahala ka selemo sa 2012.
Limpho Tau
Ho feta mona, o ile a bontša hore Lefapha la Thibelo le Toantšo ea Likoluoa (Disaster Management Authority – DMA) le na le balekane ba le emeng nokeng joaloka World Vision, World Food Programme, Lesotho Red Cross le Catholic Relief Services. O itse ba thusetsa ka lijo, likobo le thepa e hlokahalang e le ho ntšetsa-pele bophelo ba batho. Kahona a isa liteboho tsa ‘muso ho balekane bao.
“E ka ba malapa a leshome le metso e ‘meli kapa leshome le metso meraro (12 kapa 13) a amehileng mona Tšoeneng, Rothe empa kajeno mohlomphehi Tona-Kholo o tlo lekola matlo a ka bang mararo ao tšebetso e tla qala ho ’ona. Tšebetso ena e tla etsoa ke ofisi e ’ngoe e ikarabellang ofising ea Tona-Kholo e leng Lesotho Defence Force ho bona hore matlo ao a mabeli a mararo a lokisoa.” Tau o li beha joalo.
Karolo ea matlo a fefohileng Rothe
O bontšitse hape hore a mang a matlo ana a tlil’o ahoa bocha kaha a tla qaloa ho ahuoa. A re ho a mang tšebetso e tla etsoa ke liahi tsa motse oo. Tau o phethetse ka hore tšebetso ena ha e tlo fella Rothe feela kaha le libakeng tse ling tsietsi e tšoanang e teng. A qolla litereke tse ling tse amehileng joaloka Mafeteng, Berea, Thaba-Tseka, Leribe, Qacha’s Nek har’a tse ling.
Ho sa le joalo, moemeli oa European Union (EU) mofumahali Paola Amadei o bontšitse hore ba se ba phalletse Afrika ka tšehetso ea lichelete ea kaalo ka M36 milone. Boholo ba liphallelo tsena li lebisitsoe lefapheng la DMA le Lekala la Ntšetsopele ea Sechaba.
Paola Amadei
Sepheo sa chelete ena ke ho bona hore mafapha ana a itokisetsa ka mokhoa o otlolohileng hore ha likoluoa li hlahile sechaba se thusoa kapele-pele.
Ho phethela tšebeletso ea letsatsi, Tona-Kholo Matekane o boletse hore Lesotho joaloka linaha tse ling le amehile haholo ke litholoana tse bosula tsa phetoho ea leholimo. A supa hore ka linako tse ling ho ba le lipula tse tsamaeang le likhohola, lifefo, ekasitana le moea o matla hoo thepa, tikoloho ’moho le merero ea ntlafatso li amehang.
Ke ka hona lekala la habo le tsoileng letšolo ho nanabetsa letsoho malapeng a tlokotsing a anngoeng ke lietsahala tseo. O bontšitse hore sebaka sa Rothe ke se seng sa tse amehileng ke lifefo le likhohola moo malapa a mang a setseng lepala-paleng.
Baahi ba Rothe
“Boemo bona bo thokotse ‘muso, ‘me ke ka hoo kajeno ke tlang ho phethola lekote bakeng sa khaho-bocha ea matlo a leshome le metso e ‘meli (12) a anngoeng ke likhohola le meea e matla.
“Lelapa ka leng le tla aheloa ntlo ea liphapusi tse peli. Kea tseba hore re amehile re le bangata, empa joale khomo ha li kae batho re bangata. Ha ke fana ka mohlala feela, libaka tse kang Matelile, Nyakosoba ekasitana le Thaba- Tseka ke tse ling tse amehileng. Leha ho le joalo re tla qala ka ho thusa ba tlokotsing haholo, ha ba bang ba tla latela hamorao.” Matekane oa hlalosa.
Tona-kholo o phethola lekote la ts’ebetso ea ho rulela matlo
O ile a etsa thapeli hore sechaba se ele hloko mokhoa oo se ahang matlo le ho a rulela ka oona. A re ba lokela ho aha matlo a itšematlelang khahlanong le maemo afe kapa afe a leholimo.
Hara malapa a tlo phalleloa ebile lelapa la monghali Mpho Pesa ea hlalositseng ha koluoa ena e etsahetseng e amme bophelo ba lelapa la hae habohloko kaha a senyehetsoe ke thepa ea ka tlung esita le lijo tseo a neng a li kotutse ho tsoa masimong.
E mong oa baahi ba tlo thusoa ke ‘muso
Pesa o llile haholo ka tlala kaha a re ba phela e le lelapa la batho ba supileng. O itse ea tšoarisang matsoho ke mora oa hae a le mong. A meketsa hore hajoale, mokhoa oa ho hlapa le ho phomola ba ntse ba o fumana ka ha bo. Ho feta mona, Pesa o lebohile ‘muso ka khahlametso eo ba tlo e etsetsoa ke ‘muso e le sechaba sa Rothe.
